YARA İYİLEŞMESİNDE DOĞRU BESLENME

YEDİKLERİNİZ YARA İYİLEŞMESİNE NASIL YARDIMCI OLUR?

Eğer uygun beslenilmez ise , yara iyileşme süreci olumsuz etkilenebilir. İyileşme sürecinde yedikleriniz yaranızın ne kadar hızlı iyileştiği , yara dokusunun ne kadar güçlü olduğu, 

iyileşme süresi ve vücudunuzun enfeksiyonla ne kadar iyi savaştığı üzerinde çok etkilidir. Sağlıklı besinlerden yoksun beslenilir ise , normal olan yaralar kronikleşebilir ve hiç iyileşemeyebilir.

Katabolik Evre

Küçük bir yara bile vücudunuzun besin maddelerini metabolize etme şeklini değiştirebilir. Vücut yarayı iyileştirirken , stres hormonu salgılar ve yeni dokuyu oluşturmak için ekstra kaynakları – karbonhidratlar, yağlar, proteinler, antioksidanlar ve daha fazlası – yönlendirir. Bu duruma iyileşmenin katabolik evresi denir. Metabolizmanız esasen bu süreç boyunca hızlanır.
Katabolik faz uzun sürdüğünde, protein enerji malnütrisyonu (PEM) ortaya çıkabilir. Bu durum, yara iyileşmesini yavaşlatan ve sağlığınızı bozan negatif bir döngüye sebep olur. Vücudunuz yaranın iyileşmesi için ekstra olarak protein takviyesi yapar. Bunun sonucunda diğer vücut sistemleri ve organlar yeterince protein alamazlar. Kas kütlesi azalır ve yara iyileşmesi gecikir. 

Yara İyileşmesinde Doğru Beslenme

Protein, yara iyileşmesinde en etkili besin grubudur. Enerji ( karbonhidrattan ve yağdan gelen kaloriler), amoniasitler, antioksidanlar ve mineraller ( zinc) ayrıca çok önemlidir. Diyet ihtiyaçlarınız bireysel olarak hesaplanır ve doktorunuz veya beslenme uzmanınız iyileşmeyi kolaylaştırmak için her bir besin maddesinin seviyesini ayarlayabilir. Aşağıda belirtilecek olan bilgiler sadece genellemedir ve beslenmenizde nelerin olması gerektiği hakkında size bilgi verecektir. 

Protein

Protein, yaradaki zarar görmüş dokuların yenilenmesine yardımcı olur. İyileşme sürecine yardımcı olmak istiyorsanız normalden daha çok protein almanız gereklidir. Bu, günde 2-3 porsiyon protein anlamına gelir ve her porsiyon en az 2-3 parça et içerir (1 fincan fasulye veya 2 çorba kaşığı fıstık ezmesi alternatiftir). Doktorunuz beslenmenizi yakından takip etmek isteyecektir. Eğer yeterince kalori almazsanız vücut ,  bulunan proteinlerin normalden fazla miktarını yara iyileşmesi yerine enerji üretimine harcayacaktır.

Yağlar  

Süt ürünlerinden alınan yağlar, yara iyileşmesinde etkilidir. Hücre zarları, yağ asitleri kullanılarak oluşturulur. Yara iyileşmesini sürekli kılmak için yağ asitlerinin alınması gereklidir. 

Pişirme yağları ve etler, iyi bir yağ kaynağıdır. Bir fincan süt , yogurt veya bir parça peynir iyileşme sürecinde günlük beslenmenizde tüketmenizin faydalı olacağı örneklerden birkaçıdır. 

Karbonhidratlar

Bol miktarda karbonhidrat tüketimi,  enerji üretimi için proteinlerin ve diğer besinlerin tüketimini engeller. Tahıl ürünleri, ekmek, pirinç, makarna etkili enerji kaynaklarıdır ve günlük beslenmenizde bulunmalıdır.

C Vitamini  

C vitamini, yara iyileşmesinde etkili bir oksidandır. Yara iyileşirken yara derisini güçlendirir ve deride kolajen oluşumuna yardımcı olur. C vitamini ayrıca yeni kan damarları oluşumunda çok etkin roldedir ve demir emilimine yardımcı olur. Turunçgiller ve yeşil yapraklı sebzeler C vitamini kaynağıdır. Günlük olarak yaklaşık 200 mg. C vitamini almanız faydalı olacaktır. Bu miktarı günde yukarıda bahsedilen besinlerden bir porsiyon tüketerek sağlayabilirsiniz.

A Vitamini

A vitamini önemli antioksidanlardan biridir. Vücut, yara iyileşmesi için A vitamini takviyesi ihtiyacı duyar. A vitamini, enfeksiyonla mücadeleye ve inflamatuvar yanıtı kontrol etmeye yardımcı olur. A vitamini seviyeleri yakından takip edilmelidir. Çünkü eğer çok fazla tüketilirse toksisite oluşabilir. Kırmızı meyve ve sebzeler, yumurta, koyu yeşil sebzeler A vitamini kaynağıdır. 

Çinko

Çinko, vücudun protein sentezlemesine ve kolajen gelişimine yardımcı olur. Bu yüzden yara iyileşmesinde önemli bir mineraldir. Tükettiğiniz etlerden yeterince protein alırsanız aynı zamanda yeterli miktarda çinko almış olursunuz. Doktorunuz tarafından tavsiye edilen miktar, günlük 15 mg -20 mg aralığında değişir. 

 

Eğer doktorunuz veya diyetisyeniniz tarafından yazılan bir diyet programınız var ise, mutlaka önerileri dikkate alınız.

Diyabetik hastalar, doktorlarıyla beslenme planı oluştururken , diyette ek hususlar yer almaktadır.